Obezite Cerrahisi: Komplikasyonların Nedenleri Nelerdir ?
- Editör: hedza - Pazartesi, Kasım, 2018
Obezite cerrahisi majör cerrahi sınıfına girer. Yani genel cerrahide yapılan ameliyatlar arasında riski yüksek girişimlerden biridir. Ama bu sizi korkutmasın. Yüksek risk ile şunu kastediyoruz : eğer ameliyat sonrası bir komplikasyon beklenmiyor veya çok düşük oranda bekleniyor ise bu düşük riskli ameliyattır. Beklenen tahmini komplikasyon oranı 2000 veya 3000 de birdir. Orta risk için binde bir denebilir. Yüksek riskli ameliyatlar için komplikasyon oranı ortalama 200 hastada bir, ameliyata bağlı ölüm oranı binde bir denebilir. Bu oran bir çok hastanelerden bildirilen ölüm oranının ortalamasıdır. Bu birbirinden farklı sonuçlar bize şunu gösteriyor : ameliyat sonrası ortaya çıkan ölüm riskini ve ölüm oranını etkileyen birden fazla faktör var !
Peki neler bunlar ?
1. Hastanın kilo ve boy oranı : Yani vücut kitle indeksi (VKİ).. Bu indeks ne kadar yüksek ise hastalarda komplikasyon gelişme riski o kadar artar. Yani
a. VKİ 35-45 arasında ise bu hastalarda başka bir neden yok ise komplikasyon gelişme riski düşüktür. Bu düşük riskli hastalarda komplikasyon gelişme riskini artıran nedenleri aşağıda yazacağım. Ama eğer aşağıdaki nedenler yok ise bu grup hastalar bir safra kesesi ameliyatı oluyormuşçasına ameliyata girebilirler.
b. VKİ 45-55 arasında ise ameliyat sonrası bir sorun yaşama riski artar. Hemen panik yapmayın ! Oran 2000 den 1000 de bire artar. Yani VKİ 45’in altında olanlarda binde yarın olan risk binde bire çıkar .. Ama elbette diğer faktörlerin olmadığını varsayıyorum. Eğer onlar da var ise riskin artmış olması beklenir.
c. VKİ 55 den büyük ise ameliyat sonrası komplikasyon oranı hızla artar. Buradaki artış lineer yani düzgün bir yükseliş değildir ve VKİ arttıkça ameliyat sonrası komplikasyon riski düzensiz ve hızla artar. Bu nedenle bu grup hastaların ameliyatını yapan cerrahın çok doğru ve akıllıca tedavi planı yapması gerekir. Bunun ne olacağını ayrı bir yazı ile anlatacağım. Bu grup hastalarda genellikle hastanın obezite hastalığına eşlik eden başka hastalıklar da vardır. Hasta bunları bilmiyor olabilir ama hekim bunları araştırmak ve eşlik eden hastalıkları da çözdükten sonra ameliyat planını yapmak zorundadır. Nasıl mı ? Anlatacağım ..
2. Hastane faktörü .. Aslında burada kastedilen hastanenin büyük – küçük, yeni – eski , modern -klasik olması değildir. Hastane eğer obezite cerrahisi için uygun değil ise hastanenin metrekaresi, rengi, koridoru vs. bir anlamı yoktur. Soru oldukça net : bu hastanede obezite cerrahisi yapılır mı yapılmaz mı ? Kafeteryası, yemeği, koridoru, ışıklandırması sadece bir detaydır. Bir obezite cerrahisi doktoru olarak ben şuna bakarım : burada güven içinde ameliyat yapabilir miyim ve hastam güven içinde ameliyat olabilir mi ? Bu biraz karmaşık bir incelemedir. Hastanın değil hekimin bu soruya cevap vermesi çok önemlidir. Bir komplikasyon yaşadığımda bunu nasıl ve hastanedeki hangi ekip ile çözerim. Soru bu. Yoksa hastanede karaciğer nakli yapılıyormuş, hastanedeki doktorlar dünya starı imiş bize ne ? Ben gece çağırdığımda koşa koşa işine gelecek, bilgili ve işinin ehli bir ekip bu hastanede var mı yok mu, ona bakarım. Tabii hastanenin donanımının oldukça yeterli olması gerekir ve olmazsa olmaz şart budur. Bir hekim olarak hastanede çocuk doktoru veya ortopedi uzmanının olması beni 2. Derece ilgilendirir. Obezite cerrahisi öncesi ve sonrası için ekibim iyi mi, buna bakarım .. Hastaneler ile ilgili fikrimi ayrıca daha uzun ve detaylı yazacağım.. Bu konu ile ilgili bilgiler genelde ya dışlanır yada reklam için kullanılır. Hastane güzel ise reklamı çok olur.. Ama ben obezite cerrahisi yapacak isem gözlüğümü ona göre takarım ! Anlatacağım ..
3. Kullanılan malzemeler : Belki de işin püf noktası bu.. Aynı elbiseyi Çin malı da alabilirsiniz. Sizi rüzgardan korur ama yağmurdan korur mu bilemem. Bu hekimin maliyetini düşürür. Size söylenen fiyatı daha hesaplı bulursunuz ama ameliyat sonrası komplikasyon riskiniz artar. Yani VKİ 35-45 de olsa, ameliyat riskiniz düşük de olsa kaliteli malzeme kullanılmıyorsa bilmeniz gerekir.
4. Ek hastalıklarınız : Ameliyat sonrası komplikasyon riskinin artmasının en önemli nedenlerinden biri de budur.. Obezite yanı sıra eğer kalp hastası iseniz, astım varsa, kontrol altında olmayan diyabet varsa, ilaç kullanıyor iseniz, alkol sigara varsa bunun gibi gerekçeler ameliyat sonrası sorun yaratabilir. İşte bu aşamada hekimin ameliyata giriş zamanı çok önemlidir. Sizin bu gibi risklerinizi çözmesi ve sonra ameliyatı planlaması gerekir. Ameliyatta veya ameliyat sonrası hallederiz yahu diye bir şey duyarsanız bilin ki ameliyat sonrası komplikasyon riskiniz yüksektir.
5. Cerrahın deneyimi: Eyvah eyvah.. Hastaları bekleyen en büyük tehlike bu aslında.. Az önce anlattığım risk faktörlerini unutun isterseniz çünkü hekiminiz kim bana bunu söyleyin.. Ata sözü gibi : ‘’Hekimini söyle bana ne olacağını söyleyeyim sana’’.. İşin en ama en kritik noktası bu.. Bunu ayrıca ve uzun uzun yazmak istiyorum. Ama şöyle özetleyeyim : şoförün kötüyse emniyet kemeri takman seni kurtarmaz.. kur-tar-maz..
6. Ameliyat sonrası: Telefonunu açmayan hekim gerçek bir faciadır. Komplikasyon olabilir çünkü ameliyatın doğasında komplikasyon riski vardır. Diş çekiminden tırnak batmasına, sünnete kadar. Eğer işin içinde bistüri varsa komplikasyon da olabilir.Yani bu işin ‘’fıtratında’’ var.. Ama sorun şudur: komplikasyon olursa ne olacak .. Cevap şuna bağlı : ulaşılabilir bir hekiminiz var mı ? Eğer yoksa binde bir oranındaki sorun, direkt ve ciddi bir soruna dönüşür. Ulaşılabilir bir hekim sizi hayatta tutar, sorunu çözer. Can simidi gibi.. Evet ama diğer yandan ulaşılabilir hekimin de sorunu çözme deneyimi olmalıdır. Bu çok önemli.. yani kolay ulaşacaksınız bir hekiminiz olmalı ve hekim de sizin sorununuzu çözecek kadar deneyimli olmalı.. Bunu ayrı bir bölümde uzun uzun tekrar yazayım izimizin ile çünkü kısaca geçiştirilecek bir şey değil bu konu.. Söz, uzun uzun yazacağım..
—
Prof. Dr.
Haluk Recai Ünalp
Genel Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji Uzmanı
Obezite ve Diyabet Cerrahisi
0505 2211683