Gastrikby-pass esas olarak hem gıda alımını ve hem de gıdaların emilimini kısıtlayıcı bir işlemdir. Operasyon sırasında metal zımba kullanılarak yemek borusunun devamı olan mide bölümünde yani mide üst kısmında kibrit kutusu kadar küçük bir mide poşu oluşturulur. Sonra ince bağırsak hesaplanarak bulunan uzaklıktan kesilir. Kesilen bağırsağın böylece iki ucu olur. Biri safra ve pankreas sıvılarının geldiği bir kısa bacak ve ikincisi de yemeğin kalın bağırsağa doğru gideceği uzun bacak. Mide poşu uzun ince bağırsak ucu ile ağızlaştırılır. Yani kibrit kutusu gibi küçük mide oluşturulduktan sonra buraya gelen yemeğin bağırsaklara geçebilmesi için bu küçücük mide poşu ince bağırsak uzun ucu ile pencere açılarak birleştirilir. Uzak ucun mide ile ağızlaştırıldığı yerden itibaren hesaplanarak bulunan bir mesafeye kısa bağırsak uç (mide, pankreas salgıları ve safra sıvısını taşıyan) getirilerek ağızlaştırılır.
Bypass ameliyatının iki ana hedefi vardır :
1. Mide hacmini küçültmek
2. Emilimi kısıtlamak.
Bu ameliyat sonrası yediğiniz gıdaların miktarını azaltır, aynı zamanda alınan gıdaların bir kısmı emilmeden atılır.
Ameliyatın temel etkisi alınan gıda miktarını azaltması ve iştahı bastırmasıdır. Bir kaç lokma yedikten sonra küçük bir mide poşu olduğu için mide hızla dolar ve hastada uzun süre tokluk sağlar .İştah genellikle bir yıl sonra yavaş yavaş geri artar. Mide ve bağırsak bölgesinin bypass kısmı bağırsaklar besinlerin emiliminde görev almaz. Fakat bu nedenle protein, vitamin ve minerallerin de emilim miktarı da azalır. Bu nedenle hayat boyu Kalsiyum, Demir ve multi-vitamin gibi bazı ilaçları almak zorunda kalabilir. Bu hastalarda bu nedenle sıkı takip gerekir gerekir (ilk 6 ay ayda bir, sonra 2 ayda bir).
Kime yapılmalı ?
Gastrik Bypass ameliyatı diyet ve egzersiz ile kilo veremeyen hastalara tümüne uygulanabilir. Buna karar vermede VKİ önemli rol oynar. Aşağıdaki şartlarda gastrik bypass ameliyatının uygun olacağı söylenebilir:
✓ Vücut Kitle İndeksi 40 dan büyük olanlar
✓ VKİ 35 den büyük ve obeziteye bağlı aşağıdaki bulgularından 2 si olanlar
– şeker hastalığı,
– hipertansiyon,
– uyku-apnesi,
– kalp hastalığı,
– polikistik over vb hastalıkları olanlar,
– Vücut kitle indeksi 35 kg/m2 üzerinde ve her türlü diyet yada egzersize rağmen kilo veremeyenler
– Obeziteyle bağlantılı diğer hastalıkları olanlar
Gastrik bypass ameliyatını izleyen ilk yıl içinde oldukça hızlı bir şekilde kilo kaybedilir. Hedeflenen kiloya genellikle 18 ay sonra ulaşılır. Bu ameliyat ile insanların aşırı vücut ağırlığının ortalama % 70-80’i kaybedilir. Örneğin boyu 1.70 ve kilosu 140 olan hasta ameliyat sonrası 50-60 kilogram kadar kilo verir ve kabaca 80-90 kilo arasına inecektir. Diyete uyulması ve beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi daha fazla kilo kaybını sağlayacaktır.
• Bu ameliyatta alınabilir gıda miktarı sınırlıdır.
• Çok çabuk doygunluk hissedilir ve uzun süre tok kalınır.
• Kilo kaybı cerrahi girişim sonrası hemen başlar
• Aşırı kilonun ortalama %70 -80’i kaybedebilir.
• Gastrik bypass ameliyatı sonrasıTip 2 Diabeti olan hastalarda ilaç gereksinimleri azalır, hatta gereksinim ortadan kalkabilir (%85 gibi). Bu hastalarda kan şekeri kolayca kontrol altına alınır.
• Cerrah için daha uzun süren bir işlemdir.
• Yaşam boyu günlük multi-vitamin ve mineral takviyeleri gerekir .
• Hızlı kilo vermek nedeniyle safra kesesinde taşoluşabilir (normalde % 1, bu hastalarda % 2). Safra kesesinin taş olursa bir başka ameliyat gerekebilir.
• Tatlılar gibi karbonhidrat içeren gıdalardan ya da büyük miktarda yemek yenmesi sonrasında hastalarda bulantı, kusma, ishal, terleme, halsizlik, zayıflık gibi belirtiler yaşam kalitesini bozan ‘damping sendromu’ oluşabilir.
Obezite cerrahisi öncesi kilonuz ve yandaş hastalıklarınız göz önünde bulundurularak özel bir diyet programını size önerilen süre boyunca uygulamanız hem ameliyatınızın daha rahat geçmesini hem de ameliyat sonrası iyileşme sürecinizin kolaylaşmasını sağlayacaktır.
Bu dönemde normal beslenme sürecimizde şişkin ve yağlı olan karaciğerimizi daha sağlıklı bir düzeye indirmek ilk hedefimizdir, bu nedenle beslenme tablomuzdan yağ ve şekeri tamamen çıkarmalı protein, vitamin ve mineral açısından olabildiğince yüksek bir diyet uygulamalıyız.
Ameliyat öncesi uymanız gereken ana kurallar ;
✓ Günde 2500- 3000 cc su tüketmelisiniz.
✓ Asitli içecekler içmemelisiniz.
✓ Tüm öğünlerinizde protein ağırlıklı beslenmelisiniz.
✓ Özellikle rafine şeker kullanmamalısınız.
✓ Sigara kullanıyorsanız nikotin bandı ya da nikotin sakızı gibi desteklerle de olsa bu dönemi olabildiğince az sigara ile geçirmelisiniz.
✓ Ameliyatınızdan bir hafta önce Aspirin ve türevleri olan Coraspin Alcaseltzer vb. kan sulandırıcı ilaçları kullanmamalısınız.
✓ Diyetinizde katı gıdalar bulunmamaktadır. Yani artık dişlerinizi kullanmayı bırakmalısınız.
✓ Unlu, Kızartma, Bulgurlu, Pirinçli, İnsulininizi ani yükseltecek nişastalı, şekerli yiyecekler almamalısınız.
✓ Sabahları bir bardak çin kabuk tarçını içerisine geceden koyulup bekletilmiş light süt ile güne başlamanız hem gün içerisinde iştahınızın ani yükselmesine engel olacaktır hem de iyi bir protein destegidir.
✓ Kahvaltı da bir yemek kaşığı lightlabne peyniri ya da sütaş süzme peyniri kabuksuz domates birkaç yaprak feslegen ile rondolayıp içebilirsiniz, üzgünüm ekmek yok.
✓ Diğer öğünlerde el kadar yağsız eti evdeki sebzeler ile düdüklü tencere de kaynatıp, rondolandıktan sonra sevdiğiniz baharatlarla tatlandırarak gün içinde ihtiyaç duydukça sınırsız içebilirsiniz yada sevdiğiniz tanesiz çorbaları et suyu ile pişirerek tüketebilirsiniz.
✓ Ara öğünlerde bitki çayı olarak ; biberiye , funda, ısırgan yaprağı , yeşil çay, kekik, rezene gibi bitki çaylarını içebilirsiniz.
✓ Gece yatmadan bir iki saat önce ayran içebilirsiniz.
✓ Şeker ihtiyacınız için günde bir bardak taze sıkılmış meyve suyu hakkınız var. İstediğiniz öğünde alabilirsiniz..
Obezite Cerrahisi Ameliyatları sonrası, hayatınız boyunca uymanız gereken bazı kurallar vardır.
✓ Katı gıda ile içecekleri aynı anda tüketmemelisiniz.
✓ Asitli içecekler tüketmemelisiniz.
✓ Rafine şeker içeren gıdalardan olabildiğince uzak durmalısınız.
✓ Ameliyat sonrası öğün miktarını sabit tutabilmek için 120 / 150 cc lik ölçekli bir bardak edinmenizi tavsiye ederiz.
✓ Su ihtiyacınızı karşılamak için 10 dakikada bir büyük yudum su içmeyi alışkanlık haline getirmelisiniz. Sıvıları tüketirken pipet tercih etmemelisiniz. Pipet ile içtiğinizde hem miktarı ayarlayamayabilirsiniz hem de hava yutmanıza sebep olabilir.
✓ Ameliyatınızdan sonraki ilk ay boyunca ağırlıklı olarak yüksek protein içeren sıvılardan oluşan bir beslenme tarzınız olmalı.
✓ Süt , ayran , kefir , soya sütü ,et ve tavuk suları , Whey , Kazein , Qnt , Yada sığır protein içeren protein destekleri kullanabilirsiniz.
✓ İlk iki hafta bir taraftan bakıldığında diğer tarafın görüldüğü berrak sıvılar ile beslenmelisiniz.
✓ Süt, ayran gibi berrak olmayan sıvılarda ise kıvamını incelterek daha saydam görünmesini sağladıktan sonra içmelisiniz.
✓ Gaz yapma ihtimaline karşı tüm içeceklerinizde laktozsuz olanları tercih etmelisiniz.
✓ Günü 6 öğüne ayırmalısınız. Sabah-Kuşluk-öğle-ikindi-akşam-gece.
✓ Üçüncü hafta itibariyle püre gıdalara başlamalı ve birinci aya kadar püre gıdalar ile devam etmelisiniz.
✓ Birinci ay itibariyle az lifli yumuşak gıdalarla katı beslenmeye başlamalısınız.
